Een genogram is een visuele presentatie van een familie, net zoals een stamboom, maar dan met meer informatie over relaties, gebeurtenissen en dynamieken in de familie over generaties heen. 

Professionele coaches gebruiken dit om snel een overzicht te krijgen van de complexiteit van de verschillende generaties. 

De echte grondlegger van dit model is Murray Bowen die deze tool ontwikkelde om om relaties tussen familieleden te ontwarren door familiebanden met bijbehorende relatiepatronen te tonen in een diagramvorm. 

Dit instrument werd populair doordat McGoldrick en Gerson heel veel mogelijkheden zagen in een bredere toepassing. In de derde uitgave van hun boek, ‘Genograms: Assessment and intervention.’, worden vele toepassingen beschreven. Ondertussen kan je deze tool ook digitaal gebruiken via het softwareprogramma: Genopro, Roots, enz.

Ik verkies nog steeds papier en stift. Zo kan je samen met de familie tekenen en de verhalen komen vanzelf bij het tekenen.

Je kan een genogram voor jezelf uittekenen of samen met jouw familie. Je tekent eerst drie generaties. Noteer alle namen, geboortedata, overlijdens, leeftijd, gender, huwelijken, scheidingen, enz. Doe dit door onderstaande standaardsymbolen te gebruiken. Zet in het genogram ook belangrijke vermeldingen in verband met het familiebedrijf. Sta stil bij verhalen over veerkracht en crisis, love & business, overleveren van verhalen over de generaties heen.

Als je als adviseur deze tool gebruikt moet je steeds veel respect hebben voor de openheid over familieverhalen en niet oordelen over de goede redenen van bepaalde familiedynamieken.

Genogram voorbeeld

Genogram symbolen

Bij het maken en bespreken van dit genogram kan je vanuit verschillende invalshoeken kijken naar: 

• De specifieke kwaliteiten van elke generatie. Zo krijg je snel en vele verhalen. 
• Hoe is de overdracht in vorige generaties verlopen? 
• Leuk en interessant is om te focussen op de typische uitspraken over het familiebedrijf of bepaalde familieleden en hoe die een rol zijn gaan spelen. 
• Wat gevoeligere materie is het bekijken van de goede relaties en gespannen relaties tussen de familieleden. 
• Belangrijke gebeurtenissen, zowel de positieve als de negatieve in de geschiedenis van de familie en de betrokken familieleden, kunnen bijkomend aangegeven worden op een geschaalde geschiedenislijn. 
• Praten over geheimen: mijn ervaring leert dat dit geen gemakkelijke materie is. Vaak voelen sommige familieleden dat er iets is waarvan ze beter weg blijven of geen vragen over stelt. Belangrijk kan zijn om naar de goede redenen van het zwijgen of de stilte te vragen 
• Hoe werden beslissingen genomen? 
• Welke patronen kunnen achter het huidige conflict zitten? 

Het gebruik van dit model werkt heel visueel en de familie kan zich bewust worden van achterliggende patronen én hoe elk familielid voor een deel een eigen verhaal en beleving heeft. 

Mijn doel is om families te helpen in hun zelfgetekende verhaal sleutels te vinden. Soms vinden ze antwoorden op hun belangrijke vragen of ontdekken ze paden die zij mogelijk kunnen bewandelen op zoek naar hun groei als individu, familie en familiebedrijf.

Ik verwijs graag naar het basisboek van McGoldrick, M., Gerson, R., & Petry, S. S. (2008). Genograms: Assessment and intervention.