Liefdespartners die ook samenwerken in een eigen bedrijf mogen steevast rekenen op grapjes, kritische bemerkingen en gefronste wenkbrauwen.
Het fascineert en ontroert mij hoe krachtig ondernemende koppels kunnen zijn en tot wat zij in staat zijn.
Uit recent onderzoek (2012 en 2016) blijkt dat ondernemende koppels op bepaalde aspecten van ondernemen beter scoren dan bloedverwanten in familiebedrijven. Ze hebben immers ooit voor elkaar gekozen en na een tijd weten ze wel hoe ze elkaar kunnen aanvullen.
Ze engageren zich voor die derde partij in hun leven: jijzelf, je partner en de liefdesrelatie! Als je ook samenwerkt, komt er nog de werkrelatie bij! Leuk om weten is dat de scores het hoogst zijn bij koppels die langer dan 5 jaar gehuwd zijn en waarbij het leeftijdsverschil niet groter is dan 5 jaar.
“Unlike blood relatives, marriage partners are together because they have chosen to be together. They have discovered important aspects of compatibility and have made a freely elected, quite critical commitment to share their lives together.”
Isabelle Le Breton-Miller in FFI Practitioner van 12 september 2018
Eind 2018 interviewde ikzelf een aantal koppels die samen ondernemen. Ook al is het geen wetenschappelijk onderzoek, toch deel ik graag enkele waardevolle uitspraken:
Lotte en Rik werken vijf jaar samen. Rik is met het bedrijf gestart na een complete carrièreswitch. Het bedrijf groeit snel, waardoor ze nu 4 mensen in dienst hebben. In het nieuw samengesteld gezin zorgen ze samen voor 3 kinderen. Op de vraag hoe het is om als koppel samen te werken, antwoordt Rik enthousiast: “Ook al hoor je soms dat samenwerken met je liefdespartner niet goed is, durf ik te zeggen dat het een zegen is voor ons bedrijf. We zijn allebei gedreven, motiveren en stimuleren elkaar. Het is ook veel natuurlijker dan vroeger. Nu begrijpt mijn vrouw dat ik ’s avonds nog weg moet voor klanten. Vroeger zei ze: ‘Moet je vanavond weeral weg …?’. Nu reageert ze totaal anders: ‘OK, goed, rij voorzichtig’. Nu hebben we echt het gevoel dat we samen aan het bedrijf bouwen. We begrijpen elkaar in het werk, we weten waar we mee bezig zijn, we trekken aan dezelfde kar.”
In het onderzoek wordt ook gesteld dat koppels eerder al voor elkaar gekozen hebben.
Lotte knikt en vertelt: “Inderdaad, wij hebben al eens gesolliciteerd bij elkaar, we hebben hetzelfde doel. We kennen elkaar door en door, ook emotioneel. Ik weet wanneer ik kan doorgaan of wanneer ik op de rem moet gaan staan. We kunnen elkaar gemakkelijker de dingen zeggen die we móeten zeggen en we weten ook wanneer we moeten zwijgen. We zijn gewoon beter getraind.”
Als het goed zit, zijn liefdespartners elkaars meest waardevolle critici.
In het verder verloop van het interview ben ik geraakt door hoe zij elkaars krachten omschrijven. In mijn werk wisselen verwondering en bewondering elkaar vaak af. De kracht van samenhang, het doorzetten na verdriet en tegenspoed, het magische ‘yes-we-did-it’ en de grenzeloze fierheid op wat zij hebben gerealiseerd zijn zo van die momenten.
Maar soms gaat het ook fout of belandt het koppel en/of het bedrijf in een crisis. Dan zoeken we samen naar een leefbaar evenwicht tussen draagkracht en draaglast.
In de interviews komen ook de valkuilen aan bod. Mag er verschil zijn?
De illusie van gelijkheid
Stellen dat de vrouw gelijk moet zijn aan de man is een bizarre vorm van emancipatie. Het is immers belangrijk dat je als koppel ook erkent dat er verschillen zijn en mógen zijn. Zorg ervoor dat elk voldoende kansen krijgt om aan de persoonlijke, relationele en professionele groei te werken.
De betekenis van ‘tijd’
Een liefdesrelatie en samen ondernemen vraagt veel tijd. Maar de beleving van tijd kan bij de partners verschillen. Daarom moeten die verschillen ook duidelijk gemaakt worden. Klinken de volgende uitspraken bekend? “Waar bleef je zolang…? – Heeft die afspraak met die klant zó lang geduurd, je moet efficiënter werken. – Je gunt me geen tijd voor mezelf. – Ik vind dat je te weinig tijd aan de zaak besteedt…” Tijd wordt in elke relatie door de partners anders ervaren: verschil in tempo, de een is trager dan de ander, de ene leeft meer in het verleden, de ander in de toekomst.
Heb aandacht voor de verschillen in perceptie van tijd:
• Spreek af om beurtelings een leuke partneractiviteit vast te leggen.
• Als je met elkaar iets wil afspreken, maak de tijd om die afspraak te concretiseren en vast te leggen in de agenda zodat je niet op elkaar zit te wachten.
• Door samen vooruit te plannen met respect voor elkaars tijd win je niet alleen veel tijd, je vermijdt ook onnodige spanningen.
Enkele liefdespartners in mijn interviews delen graag hun tips:
• Blijf communiceren, in alle omstandigheden.
• Baken taken af en maak duidelijke afspraken i.v.m. verantwoordelijkheid.
• Zorg dat je eigen familiecultuur ook terug te vinden is in de bedrijfscultuur.
• Een eerlijke machtsverdeling vertaalt zich vaak in een aandelenverhouding van 50/50.
• Investeer in persoonlijke en professionele groei.
• Zet je persoonlijke en professionele kwaliteiten op de beste manier in.
• Daag elkaar op een positieve manier uit.
• Ondersteun elkaar, help er elkaar door als het nodig is.
Aanvullend, denk ik aan de moeilijke oefening waar trouwens elk koppel voor staat, die van deugddoende communicatie en de blijvende zoektocht naar verbinding. Ken je dat, het gevoel van ‘yes, we zijn een team’. Elkaar begrijpen zonder woorden, hoe bereik je dat?
Ontmoeting in plaats van mismoeting
Het is niet gemakkelijk om te waken over die verbindende communicatie. Het vraagt oefening om er bewust mee bezig te zijn. Een goed hulpmiddel daarbij is BOBU:
Bereikbaar – Ontvankelijk – Betrokken – Uitdaging
Dit vereist enige uitleg. Stel jezelf de volgende vragen:
Bereikbaar: Kan ik erop rekenen dat als ik iets zeg, jij bereikbaar en toegankelijk bent?
Ontvankelijk: Kan ik erop rekenen dat je echt luistert als ik iets zeg? Dat je dat laat binnenkomen én dat je iets teruggeeft en -zegt, zodat ik weet dat je echt hebt geluisterd.
Betrokkenheid: Kan ik erop rekenen dat je mij in mijn waarde laat wanneer ik iets zeg? Dat je mijn verhaal niet ‘afpakt’, dat je niet minimaliseert wat ik vertel, dat je me niet vernedert? Kan ik erop rekenen dat je me enige vorm van geruststelling kan geven?
Uitdaging: Is er genoeg ruimte om elkaar uit te dagen in persoonlijke en professionele groei? Kunnen we elkaar prikkelen om net dat stapje verder te gaan? Yes, ik wil je nog altijd beter leren kennen.
Wie investeert in het completer of rijker maken van de partnerrelatie in een Love&Business-context, zal daar ongetwijfeld de vrucht van plukken op persoonlijk, relationeel en professioneel vlak.
Voor koppels die van hun relatie een positieve kracht willen maken, die leven en ondernemen stimuleert in plaats van belast, heb ik een mooi begeleidingsaanbod. Tijdens een drie-stappen-proces werken we samen een Love&Business-focusplan uit. Discretie en exclusiviteit is vanzelfsprekend.
Wil je graag weten hoe dit traject verloopt? Vraag dan hier een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan.